หลักการ
- การจัดการที่เหมาะสมด้านอนามัยสิ่งแวดล้อม คลอบคลุม 6 ประเด็น ดังนี้
1. การสุขาภิบาลน้ำสะอาด คือการจัดหาน้ำสะอาดเพื่อการอุปโภคบริโภค ควรมีการเติมคลอรีน และแกว่งสารส้มกรณีน้ำขุ่นเพื่อการฆ่าเชื้อโรค
2. การจัดการมูลฝอย อาจแยกทำเป็นถังหมักขยะอินทรีย์เพิ่อเป็นปุ๋ย ส่วนขยะประเภทอื่นให้คัดแยกและรวบรวมเพื่อนำไปกำจัด ส่วนบ่อขยะควรได้มีการฉีดพ่น EM. เพื่อการย่อยสลายที่เร็วขึ้นและกำจัดกลิ่น
3. การกัดจัดสิ่งปฏิกูลที่อยู่ในรูปของส้วมลอยน้ำ และระบบบำบัดน้ำเสียได้แก่ ส้วมลอยน้ำ หรือส้วมประเภทอื่นควรได้ใส่คลอรีนฆ่าเชื้อโรคก่อนนำไปกำจัดให้ถูกต้อง
4. การควบคุมป้องกันแมลงและพาหะนำโรค ต้องใช้สารเคมีฉีดพ่นเพื่อกำจัดหนอนพยาธิของแมลงวัน ควบคู่ไปกับการจัดสภาพแวดล้อมไม่ให้เป็นแหล่งเพาะพันธ์ของแมลงและพาหะนำโรค
5. การสุขาภิบาลอาหาร การรณรงค์ล้างตลาดด้วยคลอรีน หรือ EM. เน้นสุขวิทยาส่วนบุคคลสำหรับร้านจำหน่ายอาหาร อาหารในภาชนะบรรจุปิดสนิท ต้องระมัดระวังการปนเปื้อน โดยการสุ่มตรวจสอบการปนเปื้อนแบคทีเรียในกาหารสดและตรวจสอบการปนเปื้อนและวันหมดอายุของอาหารแห้ง
6. การสุขาภิบาลที่พักอาศัย การจัดที่พักอาศัยชั่วคราวที่เหมาะสม มีการแบ่งพื้นที่ใช้งานเป็นสัดส่วน สามารถป้องกันการแพร่ระบาดของโรคที่อาจเกิดขึ้นได้
7. สุขวิทยาส่วนบุคคล เน้นการประชาสัมพันธ์ “กินร้อน ช้อนกลาง ล้างมือ” ประชาชนมีส่วนสำคัญในการจัดการอนามัยสิ่งแวดล้อม ต้องมีความรู้ในการดูแลสุขภาพ วิธีการฆ่าเชื้อโรคที่ปนเปื้อนมากับอาหารและน้ำ ตลอดจนการทดสอบการปนเปื้อนเชื้อโรคเพื่อป้องกันการเจ็บป่วยและโรคติดต่อที่มากับน้ำ
มาตรการฟื้นฟูหลังน้ำลดด้านอนามัยสิ่งแวดล้อม
1. เจ้าหน้าที่สาธารณสุข ร่วมกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการระบุพื้นที่ดำเนินการ และร่วมปฏิบัติการฟื้นฟู
2. พื้นที่ดำเนินการ
2.1 ครัวเรือน
2.2 แหล่งสาธารณะ
3. มาตรการดำเนินการ ดังนี้
ลำดับ
|
พื้นที่ดำเนินการ
|
มาตรการ
|
1.
|
ครัวเรือน
|
|
|
-ที่พักอาศัย
|
พ่นหมอกควันฆ่ายุง
|
|
|
ใส่ทรายอะเบตที่จุดน้ำท่วมขัง
|
|
-ห้องน้ำ ห้องส้วม
|
ประชาชนได้รับ EM เติมในโถส้วม
|
|
-แหล่งน้ำดื่มน้ำใช้
|
สุ่มตรวจเชื้อแบคทีเรีย โดยใช้ชุดทดสอบ
|
|
|
สุ่มตรวจระดับคลอรีนในน้ำ
|
|
|
ประชาชนได้รับสารส้มลดความขุ่นในน้ำ
|
|
-อาหาร
|
สุ่มตรวจเชื้อแบคทีเรีย โดยใช้ชุดทดสอบ
|
2.
|
แหล่งสาธารณะ
|
|
|
-แหล่งน้ำ
|
ตรวจระดับคลอรีน
|
|
-บ่อน้ำ
|
ตรวจเชื้อแบคทีเรีย โดยใช้ชุดทดสอบ
|
|
|
ล้างบ่อ
|
|
|
ใส่คลอรีนในน้ำ
|
|
-ระบบประปาชุมชน
|
ตรวจระดับคลอรีน
|
|
|
ตรวจเชื้อแบคทีเรีย
|
|
|
ใส่คลอรีนในน้ำ
|
|
|
ใส่สารส้มในแอ่งพักน้ำ
|
|
-แหล่งน้ำท่วมขัง
|
ใส่ EM + ปูนขาว
|
|
- บ่อขยะ กองขยะ และสิ่งปฏิกูล
|
กำจัดขยะ สิ่งปฏิกูล
|
|
|
โรยปูนขาว
|
|
|
ใส่ EM
|
|
|
พ่นยาไตรคอลฟอน 95% SP กำจัดไข่แมลงวัน/ควบคุมโรค
|
|
- ตลาด
|
ตรวจเชื้อแบคทีเรียในอาหารและน้ำ
|
|
|
ล้างตลาด
|
|
|
ใส่คลอรีน
|
4. คู่มือแนวทางปฏิบัติ
4.1 แนวทางปฏิบัติสำหรับหน่วยงานงานสาธารณสุขและองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น(ตามแนวทางการฟื้นฟู)
4.2 แนวทางปฏิบัติสำหรับประชาชน (เล่มส้มเหลือง)
………../3
- 3 -
5. รายละเอียดมาตรการดำเนินงาน
พื้นที่ดำเนินงาน
|
รายละเอียดมาตรการดำเนินงาน
|
1. น้ำใช้ครัวเรือน
|
-แจกคลอรีนน้ำ(หยดทิพย์)ให้ประชาชน
-หยอดทิพย์ 1 ขวด จำนวน 100 ซีซี,ใช้ 1 หยด ต่อน้ำ 1 ลิตร
|
2. ห้องส้วม
|
-แจก EM ซอง ขนาด 10 กรัม ให้ประชาชนพร้อมคำแนะนำการใช้
-เติม EMซอง จำนวน 5 กรัม ใส่โถส้วม โดยปกติสามารถใช้ได้ภายใน 24 ชั่วโมง
-แจกถุงดำเล็กให้ประชาชนพร้อมคำแนะนำในการใช้ส้มเก้าอี้ ,ส้วมกระป๋อง
|
3. ตรวจสอบความสะอาดอาหารและน้ำ
|
-สุ่มตรวจเชื้อแบคทีเรีย (ใช้น้ำยา SI – 2)
-สอบสาวนการปนเปื้อนเชื้อ
-กำจัดแหล่งการปนเปื้อน
|
4. ตรวจสอบคุณภาพน้ำ
|
- ตรวจวัดระดับคลอรีนในน้ำ
|
5. กำจัดความขุ่นของน้ำในครัวเรือนและจุดพักน้ำของระบบประปาชุมชน
|
-ใส่สารส้ม
|
6. บ่อน้ำ
|
-ล้างบ่อน้ำตามแนวทางของกรมอนามัย
-ใส่คลอรีน (1 เม็ด หรือ ½ ช้อนชา ต่อน้ำ 1,000 ลิตร หรือคลอรีนผง
1 ช้อนโต๊ะ ต่อน้ำ 10 ปีบ (โดยใส่ผงปูนคลอรีนในน้ำ 1 ขันพลาสติด ใส่คลอรีน 1 ช้อนโต๊ ละลายลงในขัน รอให้ตกตะกอน นำเฉพาะน้ำใสใส่ลงในบ่อน้ำ
|
7.ระบบประปาชุมชน
|
-ใส่คลอรีนผงชนิด 60% ตามปริมาณน้ำ ดังนี้
7.1 ปริมาณน้ำ 50 ลิตร ต่อน้ำ 2 กระป่องครึ่ง (กระป๋องนมข้นหวาน =420 กรัม)
-ตรวจคลอรีนอิสระหลงเหลือในระบบน้ำประปาต้องมีคลอรีนตกค้าง 0.2-.03 พี.พี.เอ็ม.
|
8.แหล่งน้ำท่มขัง
|
-ใส่ EM ผง
-หรือใส่ EM Ball ในพื้นที่น้ำท่มขังจนเกิดกลิ่นเหม็น
|
9.ตลาด
|
-ล้างตลาดโดยใช้คลอรีนหรือEM.
|
10.กองขยะและสิ่งปฏิกูล
|
-กำจัดขยะ สิ่งปฏิกูลโดยใส่ปูนขาว และฉีดพ่นด้วยไตรโคลฟรอน หรือ ฉีดพ่นด้วยน้ำคลอรีน หรือฉีดพ่นด้วย EM.ผสมน้ำ
|
11.กำจัดยุง
|
-กำจัดขยะ
-ใส่ทรายอะเบท
-พ่นหมอกควัน
-ประชาชนใช้ยากันยุง เดลต้ามิทริน 0.5%
|
|